Carlos Ghosn wymusi zmiany w japońskim sądownictwie?

Carlos Ghosn opuścił areszt 6 marca, po wpłaceniu miliarda jenów (8 mln euro) kaucji. Sąd rejonowy w Tokio zgodził się na to, odrzucając wcześniej apelację prokuratury. Do czasu procesu, który może zacząć się za kilka miesięcy, Ghosn będzie przebywać w znacznie lepszych warunkach niż miał w małej, nieogrzewanej celi, ale musiał zgodzić się na wiele ograniczeń, bo wpadł w tryby japońskiego wymiaru sprawiedliwości nazywanego przez krytyków „sprawiedliwością dla zakładników”. Polega on na trzymaniu podejrzanych w areszcie, aby wymusić na nich swoisty okup: przyznanie się do winy.

Carlos Ghosn po wyjściu z tokijskiego aresztu / fot. Toru Hanai/Bloomberg

Foto: moto.rp.pl

Były szef sojuszu Renault-Nissan-Mitsubishi i prezes Renaulta zgodził się na warunki postawione przez sąd i zagwarantował, że zostanie w Tokio: oddal paszport swemu obrońcy, zgodził się też na zainstalowanie kamer przy wejściach i wyjściach do wynajętej rezydencji. Nie wolno mu także korzystać z internetu, a także wysyłać czy odbierać sms-ów, a do komputera może zaglądać wyłącznie w kancelarii adwokata. Będzie mógł natomiast częściej widywać się z prawnikami i przygotowywać z nimi swoją obronę.

CZYTAJ TAKŻE: Carlos Ghosn może wyjść z aresztu za kaucją

Wie o co walczy, co potwierdził w komunikacie wydanym przed wyjściem z aresztu. „Jestem niewinny i w pełni zdeterminowany energicznie bronić się w uczciwym procesie przed tymi bezzasadnymi i niepotwierdzonymi oskarżeniami” – stwierdził Ghosn.

Surowość sprawiedliwości

Przypadek Ghosna – niezależnie od tego, czy jest winien czy nie – zwrócił uwagę świata na niezwykle surowy tryb funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Japonii, który skazuje 99,9 proc. zatrzymanych i praktycznie nie zgadza się na zwalnianie z aresztu za kaucją. Jednego z najpotężniejszych niegdyś postaci na motoryzacyjnym rynku zatrzymywano dwukrotnie pod różnymi zarzutami i przesłuchiwano przez wiele godzin bez obecności adwokata.

Takashi Takano, jeden z prawników Carlos Ghosna, rozmawia z ochroną aresztu, w którym przebywał były szef aliansu / fot. Toru Hanai/Bloomberg

Foto: moto.rp.pl

– Wielu Japończyków wie, że japońskie sądownictwo karne nie jest na światowym poziomie. Teraz dowiedział się o tym świat. W tym sensie prokuratorzy z Tokio otworzyli puszkę Pandory – napisał  były sędzia tokijskiego sądu rejonowego Takao Nakayama w artykule w dzienniku „Nikkei” zatytułowanym „Co należy naprawić w japońskim sądownictwie zakładników”. – Starania Ghosna i jego prawników, by uzyskać zwolnienie z aresztu za kaucją, wcześniej dwukrotnie odrzucane, sprawiły, że cały ten system, o którym większość Japończyków nie ma pojęcia, stał się bardziej widoczny i ściągnął na siebie krytykę – stwierdził tokijski prawnik Stephen Givens.

CZYTAJ TAKŻE: Carlos Ghosn: Potężna odprawa przejdzie byłemu prezesowi koło nosa

Tamtejsze organizacje broniące praw obywatelskich, prawnicy, a także federacja zrzeszeń adwokatów krytykowali od dawna system, który – ich zdaniem – daje zbyt duże uprawnienia oskarżycielom oraz zbyt zależy od przyznania się do winy, które często były wymuszone albo nieprawdziwe. – Japonia to kraj szacunku dla władzy, autorytetu i większość ludzi zakłada, że jeśli kogoś aresztowano, to był po temu powód. Środki przekazu są często tego samego zdania, ale chyba te najważniejsze zaczynają zadawać pytania i przedstawiać inne opinie – stwierdził Givens.

Trudna droga do zmian

Prokuratorzy jednak bronią istniejącego systemu. – Każdy kraj ma własną kulturę i systemy. Nie jestem pewien, czy można krytykować inne systemy tylko dlatego, że są inne – przekonywał w grudniu na konferencji prasowej wiceprokurator Shin Kukimoto.