Firmy dopłacają krocie do budowy dróg

Słabnie kondycja firm pracujących przy budowie dróg. Wzrost kosztów przy braku waloryzacji zawartych wcześniej kontraktów sprawia, że ich realizacja przestaje się opłacać. – Do budowy obwodnicy Kalwarii dołożyliśmy 20 mln zł. W ten sposób utopiliśmy zyski, które zostały wypracowane na innych budowach– mówi Waldemar Ostrowski, prezes firmy budowlanej Planeta z Warszawy.

Mniejszym jest trudniej

Podobnych sytuacji ma być więcej. Będą dotyczyć kontraktów podpisanych dwa–trzy lata temu, których pierwotną wartość przewyższyły rosnące koszty. – Czeka nas trudny rok. Płynność finansowa firm się pogarsza – ostrzega Barbara Dzieciuchowicz, prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa. Część wykonawców może się decydować na zejście z budowy, by nie pogłębiać strat. Będzie to dotyczyć zwłaszcza mniejszych firm, którym trudniej będzie rekompensować nieopłacalne zlecenie innym, dochodowym.

Foto: moto.rp.pl

Planeta, która do budowy obwodnicy Kalwarii przystąpiła w konsorcjum z firmą Intercor w kwietniu 2016 r., w marcu 2019 r. zeszła z placu budowy. Przez ten czas wzrost kosztów sięgnął ok. 40 proc. – Ten kontrakt osłabił naszą kondycję finansową. To duży problem, bo mamy wygrane przetargi, m.in. na drogach wojewódzkich, i brakuje nam pieniędzy, by je teraz uruchomić – przyznaje Ostrowski.

CZYTAJ TAKŻE: Włosi ostatecznie przegrali autostradę A1

Ze zbyt kosztownej inwestycji zrezygnowała spółka Rubau Polska, która miała budować niespełna 20-kilometrowy odcinek trasy S61 Podborze–Śniadowo w województwie podlaskim oraz podwarszawski odcinek S7 pomiędzy węzłami Lotnisko i Lesznowola. Po podpisaniu umowy nie dokończyła nawet formalności związanych z rozpoczęciem budowy, w rezultacie Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) wypowiedziała kontrakt. Nieopłacalna stała się także budowa drogi ekspresowej S5, gdzie za trzy odcinki: Nowe Marzy – Dworzysko, Dworzysko–Aleksandrowo i Białe Błota – Szubin, odpowiada włoska Impresa Pizzarotti. Jeszcze na początku tego roku zażądała od GDDKiA za realizowane prace dodatkowych 766 mln zł. – Ogólna sytuacja na rynku budowlanym w Polsce jest dobrze znana. Sytuacja ta, zgodnie z przepisami polskiego kodeksu cywilnego, uprawnia Pizzarotti do roszczenia o finansowe zrównoważenie kontraktów – tłumaczyła spółka w mailu nadesłanym do „Rzeczpospolitej”. Najprawdopodobniej także z tą firmą GDDKiA rozwiąże kontrakt.

Autostrada A1 w okolicach Częstochowy. Z tego odcinka GDDKiA wyrzuciła firmę Salini / fot. GDDKiA

Foto: moto.rp.pl

Tracą setki milionów

Ocenia się, że w dużych firmach skala niedoszacowania robót na realizowanych kontraktach sięga setek milionów złotych. Tyle że duże firmy mogą zrekompensować stratny kontrakt innym – zyskownym.Te z udziałem zagranicznego kapitału mogą liczyć na finansowe wsparcie firmy matki. Te mniejsze mogą upadać. – Sądzę, że stoimy przed drugą falą bankructw, jakie mogą się pojawić w tym roku, a zwłaszcza w przyszłym. Ich skala może być większa niż w trudnym dla branży roku 2012 – ostrzega Zbigniew Kotlarek, prezes stowarzyszenia Polski Kongres Drogowy.

CZYTAJ TAKŻE: Do podziału jeszcze 435 km dróg

Problemy są także w przypadku nowych kontraktów. GDDKiA w ostatnim czasie była zmuszona do unieważnienia przetargu i uruchomienia procedury wyboru kolejnego wykonawcy, m.in. na trasach S1, A1 i S14.Z umowy na budowę odcinka drogi ekspresowej S1 Pyrzowice–Podwarpie najpierw zrezygnowało konsorcjum Mostostal–Acciona, a następnie zapraszani do podpisania kontraktu kolejni uczestnicy postępowania: Skanska, Strabag i Budimex oraz Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów. Z budowy odcinka autostrady A1 Bełchatów–Kamieńsk wycofał się Intercor, a następnie Budimex ze Strabagiem. Natomiast z budowy obwodnicy Łodzi S14 zrezygnowała Eurovia, a po niej biorące udział w przetargu konsorcjum Strabag i Budimex. – W nowych postępowaniach rezygnujemy z tej części wymagań, które zwiększają ryzyko wykonawcy, przyczyniające się do wzrostu kosztów – informuje Jan Krynicki, rzecznik GDDKiA. Ta formuła ma być zastosowana w nowym przetargu na budowę odcinka autostrady A18. Ma być ogłoszony w środę lub w czwartek.

Mimo problemów nowi wykonawcy wchodzą na budowy. Niedawno rozpoczęła się budowa obwodnicy Janowa Lubelskiego w ciągu drogi S17 między Piaskami a Hrebennem / fot. GDDKiA

Foto: moto.rp.pl

Stare problemy

Jednak największym problemem pozostają stare kontrakty i brak możliwości ich waloryzacji. Rząd mimo apeli branży pozostaje w tej sprawie nieugięty. – Ministerstwo Infrastruktury nie chce rozmawiać o zmianie zasad waloryzowania zawartych wcześniej umów – przyznaje Dzieciuchowicz.

CZYTAJ TAKŻE: Coraz więcej problemów na budowach dróg. Zbliża się krach?

Zdaniem Renaty Mordak, dyrektora pionu transportu w Multiconsult Polska, firmy nie poddadzą się jednak bez walki. – Będą składać roszczenia na bardzo wysokie kwoty. I te pieniądze odzyskają, choć w późniejszym terminie – uważa Mordak.

Przetargi nowe i powtarzane

Do końca roku GDDKiA planuje ogłosić przetargi na budowę 14 fragmentów szybkich dróg. W tym będą odcinki na drogach ekspresowych S1, S3, S5, S7, S17 i S19, a także 38-kilometrowy fragment autostrady A2 od końca obwodnicy Mińska Mazowieckiego do Siedlec.Jeszcze w czerwcu ogłoszony będzie przetarg na budowę 35 km ekspresówki S7 Płońsk–Czosnów, 17 km S19 od Dobrzyniewa Dużego do węzła Białystok Zachów oraz 5 km drogi S5 na odcinku Ornowo–Wirwajdy. W sumie najwięcej kilometrów objętych przetargami będzie na S19: to 74-kilometrowy odcinek Płoski–Chlebczyn, 54-kilometrowy Choroszcz–Płoski, 17-kilometrowe: Dobrzyniewo Duże–Białystok Zachód oraz Kuźnica–Sokółka oraz 10-kilometrowy odcinek Rzeszów Południe–Babica.

Dokończenia wymaga fragment obwodnicy Marek w ciągu trasy S8, z którego także wyrzucono firmę Salini / fot. GDDKiA

Foto: moto.rp.pl

W najbliższym czasie ogłaszane będą również ponowne postępowania po unieważnionych pierwszych przetargach.Wśród nich będzie przetarg na przebudowę południowej jezdni autostrady A18 Olszyna–Golnice. Pierwsze postępowanie ogłoszone było jeszcze w grudniu 2018 r., oferty otwarto w maju. Warte były od 308,2 do 332,3 mln zł i wszystkie przekroczyły planowany budżet, choć najtańsza zaledwie o 5 mln zł. Ogłoszone będą również przetargi na odcinek drogi ekspresowej S16 Borki Wielkie–Mrągowo, obwodnicę Ostrowca Świętokrzyskiego w ciągu drogi krajowej nr 9 oraz obwodnicę Poręby i Zawiercia. Planowany jest także powtórny przetarg na obwodnice Zatora i Chełmca oraz Zabierzowa, ale dopiero po zmodyfikowaniu warunków dla wykonawców w taki sposób, by oferty mogły zmieścić się w budżecie. [G]