O trzech takich, co przechytrzyli Volkswagena

Zdumienie tych samych Niemców, w tym szanowanych analityków, nie miało granic, kiedy okazało się, że firmy, które postawiły się Volkswagenowi – Cart Trim i ES Automobiguss – należą do trzech Bośniaków (spółką matką jest Prevent Group, której właścicielami są Nijaz Hastor i jego synowie Kenan i Damir). A już zupełnie nie mogli uwierzyć, kiedy się okazało, że koncern ugiął się pod ich naciskiem.

We wtorek VW z zadowoleniem informował, że spór z dostawcami, który trwał trzy tygodnie, zakończył się. Ruszył transport obić i foteli samochodowych z Car Trim oraz elementów żeliwnych do skrzyń biegów z ES Automobilguss.

Wyglądało więc, że Volkswagen wymusił na dostawcach wywiązanie się z kontraktu. Zapewniano też, że wszystkie warunki porozumienia są poufne, na czym koncernowi z Wolfsburga bardzo zależało. Zależało, bo przegrał.

W zamian za natychmiastowe wznowienie dostaw, które umożliwiły stopniowe przywrócenie produkcji golfów i passatów – najlepiej sprzedających się aut Volkswagena – koncern wypłacił Bośniakom 12 mln euro odszkodowania i zagwarantował sześcioletni kontrakt na dostawy.

Próba sił

Tarcia zaczęły się jeszcze w lipcu, kiedy Volkswagen wypowiedział Bośniakom z datą 1 stycznia 2017 r. kontrakt o wartości 500 mln euro na dostawy komponentów. Poszło o ceny, bo Volkswagen, szukając pieniędzy na odszkodowania, jakie będzie musiał wypłacić Amerykanom za aferę z manipulowaniem wynikami testów na emisję spalin, ogląda każde wydane euro. Ekonomiści wyliczyli, że zbicie cen komponentów o 1 proc. daje przyrost zysku firmy o 1,3 mld euro.

Rodzina Hastorów – urodzony w 1950 r. w Sarajewie nestor rodu Nijaz i jego dwóch synów Kenan i Damir – która zainwestowała w produkcję części do samochodów, nie zamierzała jednak poddawać się naciskom cenowym, którym ulegli niemieccy dostawcy VW. Kenan Hastor powiedział wtedy: albo zapłacicie nam 58 mln euro za już zaczęte inwestycje, albo nie zobaczycie więcej żadnego komponentu z naszych fabryk.

Volkswagen nie mógł zrozumieć, że ktoś mógł się aż tak postawić. Wstrzymanie dostaw zaskarżył do sądu. Domagał się przy tym zezwolenia na wejście do magazynów Car Trim i Automobilguss i przejęcia zapasów, które były własnością Bośniaków. Sąd tak daleko się nie posunął. Zalecił stronom, żeby się porozumiały.

Bośniaków krytykowali niemieccy związkowcy (27 tys. pracowników VW zmuszonych było do pracy w skróconym wymiarze czasu), a także premier Dolnej Saksonii Stephen Weil, który zasiada w radzie nadzorczej VW.

Brak dostaw mocno dotknął sześć fabryk Volkswagena, w tym największy zakład w Wolfsburgu. Ostatecznie Hastorowie i VW siedli do negocjacji, które zakończyły się porozumieniem.

Właściciele Prevent Group to jeden z najbogatszych klanów w Bośni. Ich współpraca z Volksagenem zaczęła się 40 lat temu.

– Zapewne nie doszłoby do takiej awantury, gdyby firmą kierował nadal sam Hastor, który rozumie lojalność i powiązania biznesowe – uważa Nihad Imamovic, który pracował z Nijazem Hastorem tuż po zakończeniu bałkańskiej wojny. – Ale Nijaz oddał zarządzanie firmą wychowanym na Zachodzie synom, którzy uczyli się biznesu na najlepszych uczelniach. Przy tym czasy dla dostawców motoryzacyjnych są znacznie gorsze niż kiedyś, a kontakty z Volkswagenem szczególnie trudne. Zysk Prevent Group jest dziś najniższy od siedmiu lat – dodaje Imamovic. Jego zdaniem obniżenie cen dostaw dla Volkswagena o 1 proc. mogłoby oznaczać zerowy zysk Preventu.